Dates of Life
um 1370 oder 1375 – 1440
Place of birth
Prag
Place of death
Meran
Occupation
Bischof von Chur
Religious Denomination
katholisch
Authority Data
GND: 138773394 | OGND | VIAF: 95401327
Alternate Names
  • Naz, Johannes IV.
  • Naso, Johannes IV.
  • Johannes IV. Naso
  • more

Objekt/Werk(nachweise)

Relations

Inbound Links to this Person

The links to other persons were taken from the printed Index of NDB and ADB and additionally extracted by computational analysis and identification. The articles are linked in full-text version where possible. Otherwise the digital image is linked instead.

Places

Map Icons
Marker Geburtsort Place of birth
Marker Wirkungsort Place of activity
Marker Sterbeort Place of death
Marker Begräbnisort Place of interment

Localized places could be overlay each other depending on the zoo m level. In this case the shadow of the symbol is darker and the individual place symbols will fold up by clicking upon. A click on an individual place symbol opens a popup providing a link to search for other references to this place in the database.

Citation

Naz, Johannes, Index entry in: Deutsche Biographie, https://www.deutsche-biographie.de/pnd138773394.html [28.03.2024].

CC0

  • Genealogy

    Aus angesehener, im Königsdienst aufgestiegener Prager Bürgerfam.;
    V Heinrich, nobilis vir, Bürger zu P.;
    M N. N.;
    Ov Nikolaus, Kanoniker bei St. Stephan, Konstanz.

  • Biographical Presentation

    Nach Erlangung des Magistergrades an der Prager Artistenfakultät schrieb sich N. 1391 an der dortigen Juristenuniversität ein. Das seit 1394 in Italien fortgesetzte Studium schloß er in Padua mit dem Lizentiat (1397) und Doktorat (1399) im kanonischen Recht und in Bologna mit der Promotion zum Dr. iur. civ. (1402) ab. Bereits 1399 war N. in die Dienste Kg. Wenzels getreten, der seinen Sekretär und Rat immer wieder mit bedeutenden Aufgaben betraute (Mitwirkung bei der Lösung des sog. Prager Universitätsstreits 1408/09, Gesandter auf dem Konzil von Pisa 1409 und am Hof Papst Johannes' XXIII. in Rom zur Verhinderung des Prozesses gegen Jan Hus). N.s hohes Ansehen bei Papst (seit 1410/12 Auditor der Rota Romana) und böhm. König verschafften ihm eine einflußreiche Stellung auf dem Konstanzer Konzil (1414–18), u. a. als Präsident der deutschen Konzils-Nation (seit Dez. 1415). An den Prozessen gegen Hus und Hieronymus von Prag wirkte er als Zeuge und durch die Abfassung von Traktaten und Gutachten mit, die die Angeklagten und ihre Anhänger der Verbreitung von Irrlehren bezichtigten. Mit der Ernennung zum Bischof von Chur (11.7.1418) auf Bitten Kg. Siegmunds krönte Papst Martin V. N.s langjähriges Wirken für Papsttum und Kirche (als Domkanoniker in Prag, Dekan von St. Moritz in Kremsier, Generalvikar und Offizial im Bistum Olmütz). Unter Kg. Siegmund verstärkte N. seinen Einsatz für Königtum und Reich. Durch sein Verhandlungsgeschick trug er entscheidend zum Erfolg von Siegmunds Romzug und Kaiserkrönung 1431-33 bei. Als dessen Stellvertreter auf dem Konzil von Basel (seit Febr. 1433) und zeitweiliges Mitglied der Deputatio pro communibus (bis Mai 1434) hatte N. großen Anteil daran, die mehrfach angedrohte Absetzung Papst Eugens IV. durch das Konzil zu verhindern. Zum Lohn für N.s treue Dienste privilegierte Siegmund das Hochstift Chur 1434 durch insgesamt zehn Urkunden, die auch N.s Konflikte mit der Stadt Chur und dem Herzog von Österreich regelten. N.s Bischofsherrschaft war durch den Abbau der Schulden seiner Vorgänger, Prozesse um Hoheitsrechte mit dem lokalen Adel und durch den Kampf gegen die Freiheitsbestrebungen der Churer Bürger (Aufstände 1422 u. 1435/36) geprägt. N.s mangelnder Sinn für das Erreichbare war letztlich mit für seine Niederlage in der Auseinandersetzung mit den Bürgern verantwortlich. Als die Vertreter des Churer Rats und der Gotteshaustäler im Okt. 1439 drei Personen zu Verwesern des Hochstifts wählten, hielt N. sich bereits im selbst gewählten Exil im Vinschgau auf, wo er wenig später starb.

  • Works

    Sermo seu principium factum circa inicium studii Padue more solito, 1400 (Prag, Bibl. d. Metropolitankap. I 35, ungedr.);
    Antwort auf Johannes Cardinalis' Traktat üb. d. päpstl. u. kaiserl. Gewalt gegenüber d. Konzilien, 1414/15 (Biblioteca Apostolica Vaticana. Vat. lat. 4039, ungedr.;
    Auszug ed.: H. Finke, Forsch, u. Qu. z. Gesch. d. Konstanzer Konzils, 1889, S. 281-83);
    Gutachten üb. d. Ausschreitungen d. Anhänger v. Jan Hus, verlesen in d. Sitzung d. dt. Nation d. Konzils v. Konstanz am 7.4.1415, in: Acta Concilii Constanciensis IV, hg. v.|H. Finke u. a., 1928, Nr. 484, S. 511-13;
    Avisamentum fiendum processus contra Jo. Hus (ed.: F. M. Bartoš, Z posledního zápasu o M. Jana [Aus d. letzten Ringen um Hus], in: Jihočeský sborník historický [Südböhm. hist. Jb.] 17, 1948, S. 58 f.).

  • Primary Sources

    Qu RTA Ältere R., Bde. VI, VIII-XII, 1883-1906 (Register); A. Gloria (Hg.), Monumenti della Univ. di Padova (1318–1405), 1888, I, Nr. 223, 665, II, Nr. 1950, 1964, 2040, 2089; Concilium Basiliense I-V, VII, hg. v. J. Haller u. a., 1896-1910 (Register); Acta Concilii Constantiensis II, IV, hg. v. H. Finke, 1923, 1928 (Register); Rep. Germanicum, IV/2, 1957, Sp. 2177–79, IV/4, 1979, Add. 161.

  • Literature

    A. Luschin v. Ebengreuth, Qu. z. Gesch. dt. Rechtshörer in Italien, 1891, S. 25 f.;
    Joh. Gg. Mayer, Gesch. d. Bistums Chur I, 1907, S. 430-46;
    M. Boháček, Řeč Jana Náze, doktora obojích práv, na učení padovském [Eine Rede d. J. N., Doktors beider Rechte an d. Univ. Padua], in: Studie o rukopisech 9, 1970, S. 207-12;
    F. M. Bartoš, Das Reformprogramm d. Mag. Johannes Cardinalis v. Bergreichenstein, d. Gesandten d. Karls-Univ. in Prag, f. d. Konzil zu Konstanz, in: FS H. Heimpel II, 1972, S. 668-71;
    Helvetia Sacra I/1, 1972, S. 489;
    L. Deplazes, Reichsdienste u. Kaiserprivilegien d. Churer Bischöfe v. Ludwig d. Bayern bis Sigmund, 1973, S. 114-67, 180-87, 215-37, 292-302, 314-30;
    R. Zelený u. J. Kadlec, Ucitelé Právnické Fakulty a Právnické Univerzity Prazžské v době předhusitské (1349-1419) [Die Lehrer d. Rechts-Fakultät an d. Prager Juristen-Univ. in vorhussit. Zeit], in: Acta Universitatis Carolinae, Historia Universitatis Carolinae Pragensis 18, 1978, S. 97-99;
    P. Spunar, Repertorium auctorum bohemorum pruvectum idearum post universitatem Pragensem conditam illustrans I, 1985;
    U. Jecklin, Die Stadt u. ihr Verhältnis zu Bischof u. Reich, in: Churer Stadtgesch. I, 1993, S. 328-32;
    Biogr. Lex. Böhmen;
    BBKL (unter Naso).

  • Author

    Hubertus Seibert
  • Citation

    Seibert, Hubertus, "Naz, Johannes" in: Neue Deutsche Biographie 19 (1999), S. 8-9 [online version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd138773394.html#ndbcontent

    CC-BY-NC-SA